Ομφαλοπλακουντιακό Αίμα

Τι είναι το ομφαλοπλακουντιακό αίμα;

Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟΠΑ) είναι το αίμα που παραμένει στον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα, αμέσως μετά τη γέννηση ενός παιδιού, όπως και ο μυελός των οστών, το αίμα αυτό είναι πλούσιο σε αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα δηλαδή, σε άγουρα κύτταρα που έχουν την ικανότητα να πολλαπλασιάζονται και να ωριμάζουν.

Πού χρησιμοποιείται το ομφαλοπλακουντιακό αίμα;

Η μεταμόσχευση αίματος από ομφάλιο λώρο και πλακούντα σε ασθενείς με λευχαιμία και άλλες αιματολογικές παθήσεις είναι μια νέα μέθοδος θεραπείας που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά με επιτυχία από την E. Gluckman στο Παρίσι το 1988.

Η λευχαιμία είναι κακοήθεια του αίματος η οποία όμως σήμερα μπορεί να θεραπευθεί. Η μέθοδος θεραπείας με τα καλύτερα αποτελέσματα είναι η μεταμόσχευση μυελού των οστών. Ο «ξένος» προς τον ασθενή μυελός των οστών που χορηγείται έχει θεραπευτικές ιδιότητες, αφού δρα εναντίον και των λευχαιμικών κυττάρων που έχουν τυχόν επιβιώσει

Κύτταρα που έχουν τις ίδιες ιδιότητες με αυτά που υπάρχουν στο μυελό των οστών του ενήλικα, και μάλιστα με περισσότερες δυνατότητες, υπάρχουν στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του μυελού των οστών. Τα κύτταρα αυτά, που ονομάζονται και βλαστοκύτταρα, κυκλοφορούν στο αίμα του εμβρύου. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το έμβρυο οξυγονώνει το αίμα του μέσω του αίματος της μητέρας, στον πλακούντα. Η κυκλοφορία του αίματος του εμβρύου προς τον πλακούντα γίνεται μέσω του ομφαλίου λώρου. Έτσι στο εσωτερικό του πλακούντα κυκλοφορεί αίμα του εμβρύου σε όλη τη διάρκεια της κύησης.

Αμέσως μετά τον τοκετό το νεογνό είναι ικανό πλέον να αναπνεύσει από μόνο του, οπότε και αποκόπτεται από τον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα. Μέσα όμως στον πλακούντα συνεχίζει να παραμένει μία μικρή ποσότητα αίματος του νεογνού.

Ο στόχος της Ελληνικής Τράπεζας ομφαλοπλακουντιακό αίματος (ΟΠΑ) είναι η επεξεργασία και φύλαξη 10.000 μονάδων ΟΠ.Α, στις οποίες θα περιλαμβάνονται όλες οι συχνότητες (πιθανότητες) των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας του ελληνικού πληθυσμού, προκειμένου να καλύψει το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας καθώς και των Ελλήνων της διασποράς.

Για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε το ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟΠΑ) στις μεταμοσχεύσεις;

Ο λόγος που τα τελευταία χρόνια η μεταμόσχευση ομφαλοπλακουντιακού αίματος αποτελεί μια εναλλακτική πηγή για μεταμοσχεύσεις, είναι ότι πλεονεκτεί σε σχέση με τη μεταμόσχευση μυελού των οστών ως προς την εύρεση συμβατότητας.

Η συμβατότητα δότη-λήπτη σε μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών θα πρέπει να είναι πολύ μεγάλη ενώ με το ομφαλοπλακουντιακό αίμα η μεταμόσχευση γίνεται και με μικρότερου βαθμού συμβατό δότη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε μία τυχαία οικογένεια η συμβατότητα μεταξύ των μελών είναι 25%, ενώ όσον αφορά στο ομφαλοπλακουντιακό αίμα μπορεί να είναι ακόμη και 50%. Επιπλέον η λήψη μυελού των οστών είναι μια ιδιαίτερη, διαδικασία ενώ στο ΟΠΑ η λήψη είναι εύκολη και ακίνδυνη για το νεογνό και την μητέρα και δε διαρκεί πάνω από 5 λεπτά. Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα και ο ομφάλιος λώρος, μετά τον τοκετό είναι άχρηστα για τη μητέρα και για το βρέφος και αν δε χρησιμοποιηθούν για δωρεά θα πεταχτούν.

Ρόλος των Τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος είναι η συλλογή, επεξεργασία, κρυοκατάψυξη και διάθεση των μονάδων στις παγκόσμιες δεξαμενές.

Το αίμα που συλλέγεται από τον ομφάλιο λώρο κατά τον τοκετό πρέπει να οδηγηθεί προς επεξεργασία στις τράπεζες εντός 24 ωρών. Αν αυτό δεν συμβεί, οι πιθανότητες να καταστραφεί είναι πολύ μεγάλες. Πρακτικά, ύστερα από 48 ώρες το αίμα απορρίπτεται. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι όλα έγιναν σωστά και το αίμα έφτασε στην τράπεζα όπως πρέπει. Εκεί ελέγχεται ως προς την ποσότητα αλλά, κυρίως, ως προς τον απόλυτο αριθμό των λευκοκυττάρων που περιέχει. Αν ο αριθμός αυτός είναι ανεπαρκής, το αίμα απορρίπτεται ως ακατάλληλο. Στην περίπτωση που θα κριθεί κατάλληλο, ακολουθεί επεξεργασία με σκοπό τη μείωση του τελικού όγκου στα 20ml, προκειμένου να καταψυχθεί, διατηρώντας όλα τα αρχέγονα κύτταρα. Παράλληλα, δείγμα από το τελικό αυτό στάδιο κρατείται για μικροβιολογικό έλεγχο και ιστοσυμβατότητα.

Εξάλλου, η ποσότητα που τελικώς φυλάσσεται, δηλαδή τα 20ml, επαρκούν, αν χρειαστούν, με βάση το σωματικό βάρος, για παιδιά ηλικίας μέχρι 7-8 ετών. Από μια δημόσια τράπεζα είναι δυνατόν να συνδυαστούν περισσότερα του ενός ιστοσυμβατά μοσχεύματα για τον ίδιο ασθενή. Με τη λογική, όμως, ότι ο καθένας πληρώνει και συντηρεί τα δικά του σε ιδιωτική τράπεζα, αυτό είναι, προφανώς, αδύνατον μια και δεν προσδιορίζεται η ιστοσυμβατότητα»

Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί ανά τον κόσμο χιλιάδες Αλλογενείς μεταμοσχεύσεις από συμβατά ομφαλικά μοσχεύματα άλλων ανθρώπων που ελήφθησαν από δημόσιες τράπεζες.

Στην Ελλάδα έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές τέτοιες μεταμοσχεύσεις και γίνονται όλο και περισσότερες όσο αυξάνει ο αριθμός των κατατιθέμενων μονάδων στην Εθνική Δεξαμενή. Να τονίσουμε ότι για μεταμόσχευση στους ενήλικες χρησιμοποιούνται δύο μονάδες ομφαλικών μοσχευμάτων.

Αυτόλογες μεταμοσχεύσεις σε κάποιες παθήσεις έχουν πραγματοποιηθεί, το ζήτημα είναι ότι στην πλειοψηφία τους θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αυτόλογα αιμοποιητικά κύτταρα από το Αίμα ή τον μυελό των οστών των ασθενών.

Τέλος να αναφέρουμε ότι το Ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟΠΑ), στην Εθνική δεξαμενή (Κρατική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος, δίνετε για φύλαξη ΔΩΡΕΑΝ και όχι για προσωπική κράτηση, αλλά για όποιον το έχει ανάγκη, είναι ιστοσυμβατός (ταιριάζει).

Παρακολουθείστε on-line το ντοκιμαντέρ του Εξάντα "Το πολύτιμο κύτταρο" (Επιλέγετε Login και συνδέεστε με το λογαριασμό σας ή δημιουργείτε νέο δωρεάν λογαριασμό συμπληρώνοντας ονοματεπώνυμο, email και έναν κωδικό και στη συνέχεια Join with email) 

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

1. Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος Σωρανού Εφεσίου 4 Αθήνα 11527

Τηλ.:210 6597697 & Φαξ: 210 6597345

2. Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου, Αιματολογική Κλινική – Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών. Τηλέφωνο: 2313307419